مصرف ماهی برای افراد سرد مزاج ممنوع است! خوردن ماهی با لبنیات یا میوه یک اشتباه برگشت نا‌پذیر است! مصرف مداوم ماهی سرطان‌آور است! این جملات احتمالا برای شما هم آشناست و حداقل یکبار یکی از آنها را با لحنی بسیار جدی از اطرافیانتان شنیده‌اید.
بعضی از ما ممکن است برخلاف باورهای غلط و رایجی که درباره مصرف این ابرتغذیه ارزشمند وجود دارد، خیلی وقت‌ها از خوردن ماهی منصرف شده باشیم. به همین خاطر تصمیم گرفتیم در این مقاله از مجله ایناس سراغ بررسی این باورهای نادرست برویم تا خیالتان از بایت مصرف ماهی راحت شود و مثل سایر مواد غذایی بدون ترس مسمومیت آن را در برنامه غذایی‌تان جای دهید.
لیستی از آنچه در این مقاله از «باورهای رایج و اشتباه درباره مصرف ماهی» می‌خوانید:
- باورهای اشتباه درباره مصرف ماهی همراه سایر خوراکی‌ها
- باورهای اشتباه رایج درباره ارزش غذایی ماهی
- باورهای اشتباه رایج در طب سنتی درباره مصرف ماهی
- چرا این باورها اشتباه هستند؟
باورهای اشتباه درباره مصرف ماهی با سایر خوراکی‌ها
مقایسه ماهی با سایر مواد غذایی
شایع‌ترین چیزی که درباره مصرف ماهی می‌شنویم این است که مصرف ماهی با فلان ماده غذایی خوب نیست. ما در مقاله‌ای با نام «مقایسه ماهی با سایر مواد غذایی» کاملا توضیح داده‌ایم که ماهی می‌تواند در ترکیب با مواد غذایی دیگر، برای حفظ سلامت شما مفیدتر هم باشد.
با این حال همانطور که اشاره کردیم، در مورد مصرف همزمان ماهی با سایر غذاها، باورهای غلط بسیاری وجود دارد که ریشه در طب سنتی یا باورهای عمومی دارد. این باورها اغلب بر اساس تجربیات شخصی یا اطلاعات نادرست پیش می‌آیند و آنقدر نشر پیدا می‌کنند که می‌توانند شما را از یک رژیم غذایی متعادل و مفید دور کنند. برخی از این شایعات عبارتند از:
ماهی و لبنیات را با هم نخورید، ناسازگارند!
چون طبع ماهی سرد است و معمولا لبنیات هم طبع سردی دارند، مصرف زیاد ماهی همراه با لبنیاتی مثل شیر یا ماست، می‌تواند باعث سردی شود. این نظریه یک باور قدیمی‌ست که نمی‌توان آن را رد کرد اما به معنی این نیست که اگر لبنیات مصرف کرده‌اید دیگر هیچ راهی برای خوردن ماهی ندارید! در واقع هیچ مدرک علمی مبنی بر مضر‌بودن مصرف همزمان این دو گروه غذایی باهم وجود ندارد. بعلاوه طبع همه ماهی‌ها سرد نیست! بعضی از ماهی‌ها مثل ماهی هواری طبع گرمی دارند و حتی اگر آن را با لبنیات مصرف کنید هم، نیازی به خوردن خوراکی‌‌های گرم برای متعادل‌سازی طبع سرد و گرم در بدنتان ندارید.
ماهی را نباید با میوه‌ها مصرف کرد
این باور هم مثل مصرف ماهی و لبنیات بر اساس نظریه‌های قدیمی درباره ناسازگاری برخی مواد غذایی پیش آمده. در حالی که مصرف ماهی با میوه‌هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت از لحاظ پزشکی توصیه شده است. چرا که مصرف مرکبات در کنار ماهی، علاوه بر کمک به جذب آهن برای هضم غذا هم مفید است.
مصرف ماهی با سبزیجات خام ممنوع!!
این باور ممکن است به دلیل نگرانی از نفخ یا اختلال در هضم ایجاد شده‌باشد که خیلی هم نادرست نیست. البته ناگفته نماند که مصرف ماهی با سبزیجات خام، به‌خصوص سبزیجات برگ سبز، می‌تواند یک وعده غذایی سالم و مغذی باشد. برای جلوگیری از نفخ احتمالی هم می‌توانید از دمنوش‌هایی که طبع گرمی دارند (مثل دمنوش زیره و نبات) استفاده کنید.
ماهی را نباید با برنج خورد!
برنج یک کربوهیدرات پیچیده است و به‌خوبی می‌تواند انرژی مورد نیاز بدن شما را تامین کند. مصرف همزمان ماهی و برنج یک ترکیب متعادل از پروتئین و کربوهیدرات می‌سازد که برای ما ایرانی‌ها بسیار خوشایند است. اگر طبع سردی دارید یا احتمال می‌دهید سردی برنج و ماهی در کنار هم ممکن است برایتان اذیت‌کننده باشد به‌جای حذف ماهی‌پلو، کنارش چند عدد خرما نوش‌جان کنید!
ماهی را نباید با تخم‌مرغ مصرف کرد
مصرف همزمان ماهی و تخم‌مرغ می‌تواند یک وعده غذایی کامل و مغذی باشد و از لحاظ پزشکی ممنوعیتی ندارد.
باورهای اشتباه رایج درباره ارزش غذایی ماهی
ارزش غذایی ماهی
- ماهی باعث افزایش کلسترول می‌شود: درست نیست! خیلی از ماهی‌ها مخصوصا ماهی‌های چرب مثل سالمون، اسیدهای چرب امگا۳ دارند که به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک می‌کنند.
- همه ماهی‌ها سالم هستند: این هم درست نیست! برخی از ماهی‌ها مانند ماهی‌های بزرگ‌تر که در عمق دریا زندگی می‌کنند، ممکن است برای مصرف مناسب نباشند. چون مقادیر بالایی از جیوه دارند که می‌توانند برای انسان مخصوصا کودکان و زنان باردار خطرساز شوند.
- ماهی‌های پرورشی ارزش غذایی کمتری دارند: اگرچه ماهی‌های پرورشی ممکن است از نظر ترکیبات غذایی با ماهی‌های وحشی متفاوت باشند، اما لزوماً ارزش غذایی کمتری ندارند. بسیاری از ماهی‌های پرورشی هم مانند ماهی‌های دیگر حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
- مصرف ماهی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود: این باور غیرمنطقی و بی‌پایه و اساس است. در واقع، برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف منظم ماهی ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را کاهش دهد.
- ماهی تنها منبع اسیدهای چرب امگا 3 است: اگرچه ماهی‌ها یکی از بهترین منابع اسیدهای چرب امگا 3 هستند، اما منابع دیگری مانند دانه‌های کتان، گردو و روغن کانولا نیز حاوی این اسیدهای چرب هستند. پس نمی‌توانیم بگوییم تنها منابع امگا۳ ماهی‌ها هستند.
باورهای اشتباه رایج در طب سنتی درباره مصرف ماهی
باورهای اشتباه رایج در طب سنتی
ماهی در طب سنتی خیلی خوراکی خوش اقبالی نیست! بعضی از باورهای رایج درباره این غذای دریایی خوش‌طعم و مفید را در ادامه بخوانید:
ماهی طبیعت سرد دارد و برای افراد سرد مزاج مضر است
این باور بر اساس تقسیم‌بندی مواد غذایی به سرد و گرم در طب سنتی به‌وچود آمده است. در حالی که ماهی با اسیدهای چرب امگا۳ خود برای سلامت قلب و مغز اعجاب‌انگیز است و مصرف متعادل آن برای همه افراد، حتی سرد مزاجان توصیه می‌شود.
ماهی را باید با ادویه‌های گرم مصرف کرد
استفاده از ادویه‌ها برای طعم‌دهی به غذاها امری سلیقه‌ای است. اگرچه برخی ادویه‌ها طبع گرم دارند، اما لزوماً برای همه افراد و همه نوع ماهی مناسب نیستند. مهمترین نکته در انتخاب ادویه، هماهنگی آن با طعم ماهی و سایر مواد تشکیل‌دهنده غذا است.
ماهی باعث افزایش بلغم می‌شود
مفهوم بلغم در طب سنتی مفهومی متفاوت از مفاهیم پزشکی مدرن دارد. افزایش بلغم به معنای افزایش رطوبت و سردی در بدن است. در حالی که ماهی حاوی پروتئین باکیفیت و چربی‌های سالم است و لزوماً باعث افزایش بلغم نمی‌شود.
ماهی را نباید با سرکه مصرف کرد
مصرف ماهی با سرکه نه تنها مضر نیست، بلکه می‌تواند به هضم بهتر غذا و جذب آهن کمک کند. پس می‌توانیم بگوییم این یک گزاره نادرست است!
چرا این باورها اشتباه هستند؟
ممکن است از خودتان بپرسید دلیل اینکه می‌گوئیم درباره مصرف ماهی شایعاتی وجود دارد که خیلی از آنها به باور تبدیل شده‌اند، چیست؟ اصلا چرا می‌گوئیم اشتباهند؟ به دو دلیل مهم:
اهمیت تغذیه متعادل: باید ماهی را به‌عنوان یک ماده غذایی پر‌فایده در برنامه غذایی‌مان جای دهیم. چرا که یک رژیم غذایی سالم و متعادل به تنوع نیاز دارد. ترکیب کردن انواع مختلف غذاها می‌تواند به تامین تمام مواد مغذی مورد نیاز در بدن ما کمک کند. پس مهم است که گمراه نشویم.
عدم وجود شواهد علمی: بسیاری از این باورها بر اساس تجربیات شخصی یا نظریات قدیمی شکل گرفته‌اند و هیچ مدرک علمی مبنی بر مضر بودن آنها وجود ندارد.
کلام آخر:
وجود باورهای غلط درباره ماهی می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد. از دلایل فرهنگی و نظریات شخصی که بر پایه مشاهدات محدود هستند گرفته، تا شایعاتی که از طریق فضای مجازی و کانال‌های خبری نامعتبر منتشر شده‌اند.
پیشنهاد ما این است که به این شایعات و باورهای غلط توجه نکنید و اگر از نداشتن آلرژی به ماهی یا موارد این‌چنینی که فقط با نظر پزشک می‌توانند تشخیص داده شوند، مطمئنید؛ خودتان را از مصرف این ابر تغذیه فوق‌العاده محروم نکنید.
