لب کلام
درد مفاصل یکی از شایع‌ترین انواع درد است که این روزها افراد مبتلا به آن در محدوده سنی خاصی قرار نمی‌گیرند. حتما برای شما هم پیش آمده که افرادی از سنین مختلف را ببینید که از درد زانو یا گردن شکایت داشته باشند. علت این درد چیست؟ چه عارضه یا بیماری موجب درد و خشکی مفاصل می‌شود و چه مواد غذایی می‌توانند این درد را تسکین دهند؟ شاید شما هم شنیده باشید که مصرف ماهی و اضافه کردن آن به رژیم غذایی می‌تواند تا حد زیادی از بروز بسیاری از دردها و بیماری‌های مفصلی جلوگیری کند و به کاهش درد مفاصل کمک کند. اما کدام ماهی را انتخاب کنیم تا دردهای بیشتری در بدن ما تسکین پیدا کنند؟ با ما همراه باشید.
درد و خشکی مفاصل
چرا به درد مفاصل دچار می‌شویم؟
درد مفاصل ریشه‌های مختلفی دارد که پیدا کردن آن، به از بین بردن درد کمک زیادی می‌کند. گاهی بیماری‌های خود ایمنی، مثل آرتروز علت درد مفاصل است. در این بیماری بدن به اشتباه به سلول‌های خودی حمله می‌کند و این حمله در ناحیه مفصل‌ها اتفاق می‌افتد. در این بیماری، بالشتک غضروف‌های مفاصل به تدریج از بین می‌روند و در نتیجه، حرکت کردن فرد با درد و احساس خشکی در مفاصل همراه است. البته بیماری‌های دیگری مثل سوزاک، لوپوس و لایم هم در موارد کم‌تر شایعی می‌توانند از دلایل درد مفاصل باشند اما بهترین روش تشخیص علت درد و نوع بیماری، مراجعه به دکتر است و اقدامات خودسرانه برای درمان، می‌تواند عواقب ناخوشایندی را به همراه داشته باشد. اضافه وزن، یکی دیگر از دلایل درد مفاصل است. وزن زیاد به مفصل‌ها فشاری بیشتر از حد توانایی آن‌ها وارد می‌کند و همین، باعث تحلیل رفتن مفاصل و در نتیجه احساس درد می‌شود. زمانی که درد در ناحیه مفاصل ناحیه زانو به پایین احساس می‌شود؛ علت کمبود ویتامین‌هایی است که وظیفه کلاژن‌سازی و ضد التهابی دارند؛ این ویژگی‌ها باعث پیوند محکم‌تر استخوان‌ها به یکدیگر می‌شوند. در ادامه با راه حل این مشکلات با ما همراه باشید.
تاثیر رژیم ماهی بر دردهای آرتروزی مفاصل
تاثیر رژیم ماهی بر دردهای آرتروزی مفاصل
آرتروز یک بیماری پیش‌رونده است و در صورت کنترل نشدن می‌تواند باعث از بین رفتن مفصل شود. یکی از راه‌های درمان این بیماری، مصرف امگا 3 است. این ماده مورد نیاز بدن را در ماهی یا تخم کتان وجود دارد و ماهی، اصلی‌ترین منبع امگا 3 در میان مواد غذایی است. اما امگا 3 و درد مفصل چه ارتباطی با هم دارند؟ اسیدهای چرب امگا 3 (DHA-EPA) از قوی‌ترین مهارکنندگان التهاب در بدن هستند و همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، التهاب، باعث و بانی درد مفاصل است. امگا 3 با تقویت و تنظیم سلول‌های ایمنی بدن به پیشگیری و درمان نسبی التهاب مفاصل کمک می‌کند و باعث کاهش درد مفاصل می‌شود.
ماهی‌های پرچرب مثل ماهی قزل‌آلا، ساردین و ماهی تن معمولا منبع بهتری برای امگا 3 هستند. اما ماهی سی بس، یکی از بالاترین درصدهای امگا 3 را بین ماهی‌های سفید دارد و در نتیجه انتخاب مناسبی برای افرادی است که از طریق اصلاح برنامه غذایی و مصرف ماهی، تصمیم به کم کردن التهاب‌های بدن و در نتیجه کاهش درد مفاصل دارند. البته بدیهی است که کم کردن مصرف غذاهایی که چربی‌های اشباع نشده دارند؛ تاثیر ضدالتهابی ماهی را بیشتر می‌کند.
رژیم کاهش وزن، راه مقابله با درد مفاصل
رژیم کاهش وزن، راه مقابله با درد مفاصل
علاوه بر فشار مضاعف بر استخوان‌ها و مفاصل در اثر اضافه وزن، تغییراتی در متابولیسم بدن اتفاق می‌افتد که روی استخوان‌ها تاثیر منفی دارد. سلول‌های چربی در بدن قادر به آزاد کردن پروتئین‌هایی هستند که منجر به التهاب در مفاصل می‌شود. در نتیجه افزایش وزن و درد مفاصل ارتباط مستقیمی با هم دارند. تغییر شیوه زندگی و تهیه رژیم غذایی بر اساس سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش وزن و کاهش درد مفاصل کمک کند.
رژیم‌هایی مثل رژیم پسکاترین که منبع اصلی تامین پروتئین آن ماهی است؛ با بالا بردن متابولیسم بدن به کاهش وزن کمک می‌کنند. این منبع غنی پروتئین به بازسازی بافت‌ها و ترمیم بخشهای آسیبدیده کمک می‌کند. علاوه بر این، پروتئین‌ها با تقویت سیستم ایمنی می‌توانند در کاهش درد مفاصل تاثیرگذار باشند.
ماهی، چاره‌ای بر مشکلات مفصلی ناشی از کمبود ویتامین
ماهی، چاره‌ای بر مشکلات مفصلی ناشی از کمبود ویتامین
راه‌های طبیعی مثل رژیم غذایی مناسب، ابتدایی‌ترین روش تامین ویتامین در بدن است. اما در صورتی که کمبود این ویتامینها در بدن زیاد باشد؛ راه حل مراجعه به پزشک و دریافت دارو است.
- ویتامین D: با کمک به فرایند جذب کلسیم که باعث استحکام استخوان و ماهیچه‌های نگهدارنده آن می‌شود؛ به کاهش درد مفاصل کمک می‌کند. اصلی‌ترین منبع ویتامین D، نور خورشید است. علاوه بر این، ویتامین D در مواد غذایی مثل انواع قارچ، زرده تخم‌مرغ و ماهی وجود دارد.
- ویتامین A: در صورتی که درد مفاصل، ناشی از آرتروز باشد، مصرف این ویتامین، با کاهش التهاب به کم شدن درد مفاصل کمک می‌کند. از مهم‌ترین منابع غذایی این ویتامین محلول در چربی، می‌توان به ماهی، اسفناج، فلفل دلمه‌ای قرمز، کدو تنبل، هویج و جگر گاو اشاره کرد.
- ویتامین K: به استحکام استخوان‌ها و کم شدن احتمال شکستگی آن‌ها کمک می‌کند و نقش مهمی در جلوگیری از پوکی استخوان دارد. این ویتامین در مواد غذایی مثل بامیه، رازیانه، کیوی، گوشت بره و اسفناج وجود دارد.
- ویتامین C: با خاصیت آنتی‌اکسیدانی و کمک به جذب آهن به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند. ویتامین C را می‌توانید در مواد غذایی مثل کیوی، مرکبات، سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و گل کلم پیدا کنید.
- ویتامین E: با کم کردن التهاب، به کاهش درد مفاصل کمک می‌کند و می‌توانید با مصرف ماهی، تخم آفتاب‌گردان، تخم کدو، فندق و بادام، این ویتامین را در بدن خود تامین کنید.
نکته: مصرف ماهی یکی از رایج‌ترین روش‌های افزایش ویتامین در برنامه غذایی است. اما میزان ویتامینها در ماهی‌های مختلف، متفاوت است. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم قبل از انتخاب ماهی، به جدول ارزش غذایی آن سری بزنید.
رژیم غذایی مناسب برای کاهش درد مفاصل
رژیم غذایی مناسب برای کاهش درد مفاصل
در بخشهای مختلف این مطلب، به عواملی که باعث ایجاد درد در مفاصل می‌شود اشاره کردیم و از برخی مواد غذایی مناسب برای از بین بردن این درد نام بردیم. حالا زمان جمع‌بندی رسیده و باید بتوانیم بر اساس دانسته‌ها، یک رژیم غذایی ضد التهابی، متناسب با شیوه زندگی خود طراحی کنیم.
هرچند بهترین گزینه برای تهیه رژیم غذایی، مراجعه به دکتر است؛ اما با آگاهی از کمبودهای بدن و داشتن اطلاعاتی راجع به مواد غذایی مختلف می‌توان برنامه غذایی مناسبی تدارک دید که به جبران کمبودهای بدن کمک کند. یک برنامه غذایی ضد التهابی، حاوی مقدار مناسبی از اسیدهای چرب امگا 3 است. ممکن است محدودیت در تنوع غذاهایی که با ماهی درست می‌شود مانع مصرف مداوم ماهی در سفره‌های شما باشد. برای حل این مساله پیشنهاد می‌کنیم مطلب “آشپزی با ماهی به 9 سبک مختلف دنیا” را مطالعه کنید و سپس سری به جدول برنامه غذایی پیشنهادی ما بزنید. کافی است کمی خلاقیت به خرج دهید تا با چیدمانی خوش‌طعم از مواد غذایی حاوی ویتامین‌های ضد التهابی و ترکیب آن با ماهی، به کاهش درد مفاصل خود کمک کنید.
در این مرحله، نکته مهم، انتخاب ماهی درست است. ماهی‌های چرب هرچند امگا 3 زیادی دارند اما در صورتی که میزان این چربی زیاد باشد؛ حتی مصرف ماهی هم می‌تواند به بدن آسیب برساند. یکی از گزینه‌های مناسب برای ماهی رژیم ضد التهابی، ماهی سی بس یا باراموندی است. این سوپرفود سرشار از امگا 3 با دارا بودن مقادیر زیاد امگا 3، از اضافه وزن هم جلوگیری می‌کند و این ترکیب، کمک زیادی به کاهش درد مفاصل می‌کند.
در مراحل تنظیم رژیم، به میزان حضور لبنیات و پروتئین توجه کنید. هرچند این مواد به خاطر داشتن پروتئین و کلسیم کمک زیادی به استحکام استخوان‌ها می‌کنند اما مصرف بیش از حد کلسیم و پروتئین احتمال ابتلا به نقرس و خشکی مفاصل و عضلات را زیاد می‌کند.
