کودکم از کی می‌تواند ماهی بخورد؟

لب کلام

گنجاندن غذاهای جامد در برنامه‌ی غذایی کودکان هیجان‌انگیز و هم زمان طاقت‌فرساست. غلات، میوه‌ها و سبزیجات معمولا انتخاب‌های محبوب و امن هستند اما لازم است تمام موارد در برنامه‌ی غذایی کودک گنجانده شوند. به جز ترجیحات غذایی کودک که ممکن است باعث شود بعضی غذاها را نخورد، خطرناک نبودن موادغذایی برای کودک و ایجاد نکردن آلرژی هم مطرح است. ماهی جزو مواد غذایی غنی است که فواید زیادی دارد اما از کی می‌توان این ماده را به برنامه‌ی غذایی کودک اضافه کرد؟

فواید ماهی برای نوزادان

معمولا از ۴ تا ۶ سالگی فرآیند دادن غذای کمکی به نوزاد شروع می‌شود. شیر مادر یا شیر خشک منبع اصلی تغذیه برای نوزادان زیر یک سال است و هر غذای جامدی که به نوزادان ارائه می شود مکمل تلقی می‌شود. 

نوزادان تقریباً تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از طریق شیر مادر و شیر خشک دریافت می‌کنند. اما ویتامین D و آهن دو ماده مغذی هستند که ممکن است به اندازه‌ی کافی به نوزادان نرسد، بنابراین خوردن غذاهایی که حاوی این مواد باشند، برای نوزاد مفید است.

ویتامین D برای داشتن استخوان‌های سالم و رشد مغز بسیار مهم است و آهن ماده‌ی معدنی ضروری است که برای بسیاری از عملکردهای بدن از جمله انتقال اکسیژن مهم است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) قطره مکمل آهن و ویتامین D را برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، توصیه می‌کند.

بسیاری از والدین غذای جامد را با غلات مخصوص نوزاد که معمولاً با آهن غنی شده، شروع می‌کنند. ماهی هم به دلیل اینکه منبع آهن است، یکی از غذاهای عالی برای کودک است. برخی از انواع ماهی، مانند سالمون، منبع عالی ویتامین D هستند که شیر مادر فاقد آن است.

علاوه بر این، ماهی منبع عالی پروتئین است؛ ماده‌ای مغذی و مهم که بافت‌های بدن را می‌سازد و ترمیم می‌کند و در بچه‌های کوچک امکان رشد را فراهم می‌کند. به جز پروتئین ماهی روی هم دارد، روی ماده‌ای است که نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی و رشد سلولی دارد.

اسیدهای چرب امگا ۳ ماده‌ی مفید دیگری در ماهی‌ها هستند که فواید سلامتی متعددی برای نوزادان و بزرگسالان دارند. اسیدهای چرب امگا ۳ به طور خاص در نوزادان، برای عملکرد و رشد سالم مغز، چشم و سیستم ایمنی مهم هستند.

ویتامین B12 و ید دو ماده مغذی دیگر هستند که در ماهی وجود دارند و برای رشد سالم مغز و گلبول‌های قرمز نوزادان مفید هستند.

فواید ماهی برای کودکان

کودکم از کی ماهی بخورد؟

آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند برای دادن غذای جامد، تا ۶ ماهگی کودک صبر کنید. بنابراین در وهله‌ی اول تا ۶ ماهگی ماهی یا هر نوع غذای جامد دیگری به نوزاد ندهید.

ماهی یکی از رایج‌ترین مواد آلرژی‌زا است که در دسته‌ی «۸ بزرگ» جای دارد، فهرستی از غذاهایی که آلرژی‌زا هستند. 

در گذشته کارشناسان توصیه می‌کردند مصرف این غذاها برای کودک به تعویق بیفتد و وارد کردن آن به برنامه‌ی غذایی کودک دیرتر آغاز شود. با این حال، تحقیقات جدیدتر نشان داده که نیازی به تأخیر در مصرف این موادی که ممکن است آلرژی‌زا باشند، نیست و وارد کردن آن‌ها به رژیم غذایی در سن ۴ تا ۶ ماهگی ممکن است به پیشگیری از آلرژی کمک کند.

اکثر متخصصان توصیه می‌کنند ماهی و سایر موادغذایی آلرژی‌زا را در رژیم غذایی کودک بگنجانید، اما بهتر است هر بار روی یکی از این آلرژی‌زاها تمرکز کنید. با این روش بهتر می‌توانید واکنش‌های بدن نوزاد را به غذای جدید بررسی کنید و در صورت آلرژی‌زا بودن، مصرف آن را به تعویق بیندازید.

ماهی را در رژیم غذایی کودک بگنجانید

ماهی‌های بی‌ضرر برای نوزادان

اگرچه ماهی فواید زیادی برای کودکان دارد اما همه ی انواع ماهی‌ها بی‌خطر نیستند. ماهی‌هایی که سطح جیوه‌ی بالایی دارند برای نوزادان و کودکان خطرناک هستند. در ادامه چند نوع از ماهی‌هایی که برای کودکان بی‌ضرر هستند آورده شده:

بهترین ماهی‌ها برای کودکان

• سی‌بس، سرشار از امگا ۳
• سالمون
• قزل‌آلا
• شاه‌ماهی
• ماهی سفید مانند ماهی کاد، پولاک یا ماهی هالیبوت
• کنسرو، تن سبک
• ساردین

ماهی‌های خوب برای کودکان

• آبی ماهی
• سرخو
• گیدر
• هامور
• هالیبوت

برای تغذیه‌ی نوزادان با ماهی توصیه‌ی خاصی وجود ندارد اما توصیه می‌شود کودکان ۲ تا ۳ ساله ماهی یک تا دو بار در هفته ۲۸ گرم ماهی مصرف کنند. در مطلب ماهی چند وعده ماهی؟ میزان مصرف این ماده را برای بزرگسالان ببینید.

ماهی‌های خطرناک برای کودکان

می‌توان گفت همه‌ی انواع ماهی جیوه دارند اما مقدار این جیوه در ماهی‌های مختلف متفاوت است. جیوه بیش از حد می‌تواند منجر به مسمومیت شود و سلامتی کودک را تهدید کند. ماهی‌هایی که بهتر است از رژیم غذایی کودک حذف شوند از این قرار هستند:

• ماهی تن درشت چشم و آبی باله
• ماهی خال مخالی
• مارلین
• اره ماهی
• کوسه
• رافی نارنجی

طبق دستورالعمل‌های غذایی وزارت کشاورزی ایالات متحده، نوزادان و کودکان خردسال نباید ماهی خام مصرف کنند. بنابراین سوشی یا ساشیمی غذای مناسبی برای کودکان محسوب نمی‌شود. 

ماهی‌های خطرناک برای کودکان

چگونه ماهی را در رژیم غذایی کودک بگنجانیم؟

گنجاندن ماهی در غذای کودک تفاوت زیادی با بزرگسالان ندارد و خیلی راحت می‌توانید این کار را انجام دهید. در وهله‌ی اول برای آماده‌سازی ماهی برای کودک لازم است پوست و استخوان آن را جدا کنید. فیله سی بس انتخابی مطمئن و مناسب است چرا که پوست و استخوان آن جدا شده و استخوان‌های ریز ندارد و کاملا آماده مصرف است.

در مرحله بعد ماهی را در دمای ۶۲.۸ درجه سانتیگراد بپزید. در حالت ایده آل، ماهی طوری پخته می‌شود که نرم باشد و کودک بتواند به راحتی آن را بجود. قبل از سرو ماهی آن را به قطعات کوچک یا تکه‌های کوچک برش دهید، یا اگر نوزاد هنوز دندانی ندارد آن را پوره کنید.

روش طبخ ماهی برای کودکان تفاوت زیادی با بزرگسالان ندارد فقط باید دقت کنید سدیم و شکر اضافه شده برای نوزادان باید محدود باشد، بنابراین نمک و سس‌های شیرین به ماهی اضافه نکنید. همچنین اگر قصد شیرین کردن ماهی را دارید از عسل هم استفاده نکنید، زیرا نوزادان زیر یک سال باید از عسل اجتناب کنند.

مجله آشپزی ایناس دستور طبخ‌های مختلفی دارد که می‌توان برای غذای کودکان از آن استفاده کرد و مواد افزودنی مضر را حذف کرد و پخت.

بعضی کودکان طعم ماهی را به خودی خود دوست ندارند و آن را به سختی می‌خورند. برای بچه‌های بزرگ‌تر از ۲ سال کیک ماهی یا ناگت ماهی روش‌های خوبی برای افزودن ماهی به رژیم غذایی کودک است. طرز تهیه ناگت ماهی خانگی را در مجله آشپزی ایناس ببینید.

چگونه ماهی را در رژیم غذایی کودک بگنجانیم؟

نکاتی که باید هنگام دادن ماهی به کودک رعایت کنیم

پیش از هر چیز، زمانی که می‌خواهید به نوزاد غذایی بدهید باید مطمئن شوید در شرایط خوبی نگهداری شده و به خوبی پخته شده تا خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا کاهش پیدا کند.

ماهی پخته شده را می توان به مدت ۲ تا ۳ روز در یخچال یا تا ۳ ماه در فریزر نگهداری کرد. ماهی سی بس تازه و با کیفیت را می‌توانید از ایناس بخرید.

ماهی خام را فقط باید ۱ یا ۲ روز قبل از پختن یا انجماد در یخچال نگهداری کرد. ماهی را نباید بیش از ۲ ساعت در دمای اتاق رها کرد.

از آنجایی که ماهی به عنوان ماده‌ی آلرژی‌زا در نظر گرفته می‌شود، خوب است با علائم واکنش آلرژیک آشنا باشید. اگر متوجه واکنش خفیف به ماهی شدید، با پزشک اطفال تماس بگیرید. این علائم شامل تورم اطراف لب و دهان، اسهال یا استفراغ هستند.

اگر متوجه واکنش شدیدتری مانند آنافیلاکسی شدید، که اغلب به صورت ترشح آب دهان، استفراغ یا اسهال، خاراندن و خواب آلودگی در نوزادان ظاهر می شود، با اورژانس تماس بگیرید. خس خس سینه، سرفه یا کهیر هم جزو دیگر علائم واکنش آلرژیک هستند.

ماهی برای غذای کودک

ماهی منبع خوبی از پروتئین، آهن، روی، امگا ۳، ید و ویتامین B12 برای کودک است که همه اینها مواد مغذی مهمی برای رشد و تکامل سالم هستند. رژیم غذایی متنوع کمک می‌کند نیازهای تغذیه‌ای کودک به خوبی رفع شود و فرآیند رشد به خوبی سپری شود.