اینجا خلیج فارس
خورشید پرتغالی از دل دریا بالا می آید. ناخدا شناور را در گرگ و میش به سمت بارج غول پیکر هدایت میکند و ماهی های گرسنه آخرین دقایق را در انتظار صبحانه سپری می کنند.
اینجا، خلیج فارس! مزرعه تولید ماهی نیکسا.
باشگاه پنج صبحیها ! در شهرک نیکسا
داستان از کمی قبل تر شروع شده است. وقتی تلفن همراه صدا می دهد و چشمهای نیمه باز روی عدد ۵:۱۵ دقیقهی صبح دو دو می زند. بعد از چند ثانیه که مغز فرمان شروع یک روز دیگر را صادر کرد بچه های عملیات دریا بیدار میشوند و از سوئیتها به سمت سالن غذاخوری روانه میشوند و بعضی که سحر خیزترند و احتمالا گرسنهتر، همانجا صبحانهشان را میخورند. اما تعدادی هنوز خواب صبحگاهی پشت پلکهایشان مانده، پس ترجیح میدهند لقمهای درست کنند و با خودشان به دریا ببرند. آنها فقط کمی پیش از ماهیها صبحانه میخورند.
یک نفرهست که ساعت نمیداند!
تا اسکله یک کیلومتر، فاصله است. هوا هنوز تاریک است. هرچه صدای برخورد امواج با ساحل بیشتر میشود، نزدیکتر شدهایم. سفیدی کفآلود امواج که ردی از شکست موجهاست دیده میشود. حالا بچههای عملیات به شناور رسیده اند. بغیر از ابوالفضل که همیشه باید کمی منتظرش ماند و بچه ها به شوخی میگویند: «انگار ساعت نمیداند».
فرصتی برای خوابآلودها
صدای روشن شدن موتور دیوار شب را میشکند و ناخدا فرمان حرکت را صادر میکند. در آن گرگ و میش هوا، شناور آرامآرام روی موجها تکان میخورد. حدودا ۲۰ دقیقه طول میکشد تا مسیر تقریبی سه کیلومتر و نیمی به سمت مزرعه دریایی طی شود. این ۲۰ دقیقه برای آنها که هنوز خوابشان تکمیل نشده غنیمتی است تا چرت باقیمانده را بزنند. برای عدهای دیگر مثل توحید و محمد این زمان، فرصتی برای شیطنت است و تعدادی دیگر هم مسحور طلوع خلیج به مرز بین آب و آسمان نگاه می کنند؛ چون زمستان است
سلام زمستانی با گوی نارنجی گرمابخش
در زمستانها خورشید یک پرتغال نارنجی است که از دل دریا بیرون میزند؛ اما تابستانها رد نگاه باید به سمت کوه باشد چون طلوع از جانب شمال شرق است. با بالاآمدن خورشید بارج غول پیکر هم نمایان میشود و به شناور که حالا پهلو گرفته است، خوشامد میگوید.
زنگ کار به صدا درمیآید
حالا همه روی بارج پیاده شده اند. غواصها برای آماده کردن وسایل و تعویض لباس به اتاقشان میروند. ایوب گروه عملیات دریایی را مطابق برنامه تقسیم میکند تا هر کدام بدانند قصه امروز را چطور دستشان بگیرند. خوراک ماهیها با چیزی شبیه جرثقیل به سیلوهای بارج منتقل می شود. کارشناسان تولید در اولین مرحله، اکسیژن و دمای آب را کنترل میکنند و به این ترتیب فرایند غذادهی به ماهی ها شروع می شود. قبل از شرح صبحانه ی با شکوه ماهی ها بد نیست نگاهی شناسنامه یا شاید گذرنامه آنها بیاندازیم تا ببینیم این مسافرهای کوچک چطور به ساکنان همیشگی خلیج فارس تبدیل شدند.
مهمانهای از آب گذشته
ماهی سیبس آسیایی یا همان باراماندی اولین بار توسط شرکت نیکسا از استرالیا وارد ایران شد. سرنوشت این مهمانهای از آب گذشته که وقت ورود فقط چند میلیمتر قد داشتند و به سختی با چشم قابل تشخیص بودند به سرنوشت ما در مزرعه گره خورد. ما مزرعه را برای رشد آنها در آبهای گرم و شور خلیج آماده کردیم و آنها هم از این میهمانی استقبال کردند. حالا ماهی های سی بس صاحبان بخشی از آبهای خلیجند که در 24 قفس می کنند، غذا دهی می شوند، صید می شوند، به کارخانه بسته بندی می روند و از آنجا به سفره های شما مینشینند و از طرفی با نام سی بس ایرانی در بازارهای خارجی جای خود را به عنوان یک محصول با کیفیت ایرانی باز می کنند. این یعنی بومی سازی پرطرفدارترین ماهی استرالیا و محکم کردن پایه های صنعت غذا در ایران.
ضیافت ماهیها!
سیبسها بسته به میزان رشدشان به 3 تا 4 وعده غذا در روز نیاز دارند. مقدار غذای هر وعده بر اساس فاکتورهای مشخصی تعیین میشود. غذادهی بصورت اتوماتیک انجام میگیرد، یعنی اپراتور در اتاق فرمان دکمه شروع را میزند و خوراک به وسیله لولههایی از سیلو به سمت قفس حرکت می کند. سپس در مرکز قفس توسط سازهای که حالا به چرخش درآمده در آب پخش می شود و بالاخره زیباترین صحنه چرخش غذاهاست در دایرهای کمی بالاتر از سطح آب و هجوم ماهی ها که هزاران موج به آب انداخته و آرامش صبحگاهی خلیج را بهم میزند.بچه های عملیات دورتادور قفسها را میچرخند تا اگر ماهی ضعیفی نتواند در این شلوغ بازار سهم خود را از این صبحانهی با شکوه بردارد با روش دستی به آن غذا بدهند تا در این مسابقه از دیگران عقب نماند.
مسافران اعماق یا کارشناسان تور
شاید تجربه یک غواصی تفریحی در دریا را داشته باشید؛ اما غواصی حرفهای برای سرکشی و ترمیم تجهیزات در مزرعه ما بسیار با آن متفاوت است. همزمان با غذادهی، غواصها برای بررسی احتمالی آسیب تورها به عمق 25 متری میروند تا منافذی که احتمال دارد ماهیها از آن فرار کنند را ببندند، سلامت طنابها را بررسی کنند و در صورتی که ماهیهایی در کف قفس تلف شده بودند آنها را جمع آوری کنند و به بارج ببرند. دنیای غواصهای خلیج با سایر نقاط شهرک نیکسا خیلی متفاوت است. به قول خودشان غواصها کم کم تبدیل به ماهی می شوند و زندگی زیر آب سهم بیشتری از زندگی معمولشان را دارد.
ماهیها پرواز می کنند…
زمان حکم گنج را دارد و محصول باید تا پیش از ساعت ۹ صبح به اسکله برسد. این یعنی صبحهای برداشت برای بچههای عملیات متفاوت است. شاید لازم باشد از آن چند دقیقه استراحت برای نوشیدن قهوه هم صرفنظر کنند تا زمان از دست نرود.
ناخدا مالک، شناور را کنار قفس می برد تا همانجا پهلو بگیرد. با کمک ایوب و بقیه گروه، عملیات پهن کردن تور روی قفس انجام میشود. ماهی ها داخل تور جمع شدهاند و بالا و پایین میپرند. جنب و جوش ماهی ها شر و شور بچه ها را به دنبال دارد که به سمت هم یخ پرت می کنند و صدای خنده شان فضا را پر می کند. حاصل دسترنجشان را به سمت جعبه ها می برند و انتهای تور را ازاد می کنند تا ماهی های سنگین با یک تکان داخل جعبه ها بریزند.
سفر دریایی با جعبههای یخ!
هر جعبه که با مخلوطی از آب و یخ پر شده است ظرفیت حمل حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ ماهی را دارد. بعد از اتمام برداشت، تمام جعبهها بسته میشوند و شناور اتمام برداشت را اعلام و به سمت ساحل حرکت میکند.
جمعبندی اطلاعات برای تحلیل سلامت ماهیان
بارج نیلسا در واقع اتاق فرمان و قلب مزرعه ی دریایی است و همه چیز در آنجا در کامپیوترها محاسبه و ثبت و ضبط می شود و در جای مناسب مورد استفاده قرار می گیرد. همه کارها در گزارشهای روزانه ثبت میشوند. این گزارشها شامل اطلاعاتی همچون میزان غذای هر قفس، میزان تلفات، تعداد صدمات تور، وضعیت اصلاح پارگی ها، و وضعیت سلامت ماهی ها و غیره است.
کاکاییها از اتمام روز خبر میدهند
ساعات پایانی کار فرارسیده و در مسیر برگشت به سایت، گوی نارنجی در حال پایین رفتن به سمت غرب است.کاکایی ها اطراف شناور سر و صدا می کنند، انگار به ما خسته نباشید می گویند. برخلاف صبح، موقع بازگشت خبری از شیطنت نیست و همه محو تماشای غروبند.
و اما این داستان ادامه دارد…
مزرعه دریایی تنها بخشی از شهرک بزرگ نیکساست که در آن تولید ماهی به روش فیش فارمینگ یا ماهی در قفس انجام می شود. شهرک شیلاتی نیکسا شامل بخشهای دیگری است که صحبت از آن مجال طولانی تری می طلبد. تصویر زندگی کوتاه بچهماهی ها در واحد نوزادگاهی و مراقبت از ماهیهای درشت اندام مولد خود داستان دیگریست که به مناسبتی آن را برای شما روایت خواهیم کرد.
اخبار مرتبط با شهرک شیلاتی نیکسا در رسانه ها
بزرگترین مزرعه پرورش ماهی در دریا خاورمیانه افتتاح شد
مرکز نرسری سایت پرورش ماهی نیکسا راهاندازی میشود
۵۰هزارتن به ظرفیت تولید ماهی پرورشی هرمزگان اضافه می شود
موفقیت یک شرکت دانشبنیان در تولید ۱۰ میلیون قطعه بچه ماهی در سال
بازدید مدیر کل شیلات هرمزگان از مرکز تکثیر ماهی ی شرکت پرورش ماهی در قفس نیکسا
بازدید از سایت پرورش ماهی در قفس نیکسا و امضای قرارداد با این شرکت
ایجاد ۵۰۰ نفر اشتغال با اجرای طرح توسعه شرکت آبزیپروری نیکسا
بزرگترين مركز توليد بچه ماهي دربندرلنگه بهره برداري شد
بزرگترین مزرعه پرورش ماهی دریایی خاورمیانه در هرمزگان افتتاح شد
راه اندازی نخستین مزرعه پرورش ماهی در دریا