لب کلام
ماهی یکی از سودمندترین مواد غذایی است و این بر کسی پوشیده نیست. ارزش غذایی ماهی به گونهای است که قرار دادن آن در برنامه هفتگی غذایی، سلامت بدن را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. از درمان سرماخوردگی گرفته تا پیشگیری از زوال عقل را به این غذای دریایی بسپارید و خیالتان راحت باشد که حتی مصرف منظم یک وعده ماهی در هفته شما را به سطح مناسبی از سلامتی میرساند. تنها با یک نگاه کوتاه به جدول ارزش غذایی انواع ماهیها، متوجه خواهید شد که قرار دادن ماهی در برنامه غذایی، برای گروههای حساس مثل کودکان و خانمهای باردار و سالمندان هم مفید است.
تا چند سال گذشته، محدودیتهای حمل و نقل باعث میشد که در بازارها، تنها ماهیهایی به فروش برسند که در نزدیکترین آبهای منطقه صید میشدند. اما امروز در هر فروشگاهی میتوانید تنوع گستردهای از ماهیها را ببینید و تنها سوال این است که کدام ماهی را انتخاب کنیم؟
ما در این مقاله جدول ارزش غذایی گوشت انواع ماهی را برای شما بطور خلاصه و دقیق آورده ایم. و ارزش غذایی ماهی های سی بس، حلوا، شیر، هامور، قزل آلا و سفید را با هم مقایسه کرده ایم. میتوانید یک راست به سراغ بخش پایانی مقاله یعنی جدول ارزش غذایی ماهی ها بروید یا اینکه قبل از آن مواد مغذی مورد نیاز بدن را بشناسید.
مواد مغذی مورد نیاز برای بدن را میشناسید؟
یکی از معجزههای بدن انسان این است که میتواند بسیاری از بخشهای آسیبدیده خود را ترمیم کند و همچنین دردهای زیادی را التیام ببخشد. اما بدن زمانی این قابلیت را به بهترین شکل اجرا میکند که در بهترین وضعیت خود قرار گرفته باشد. برای رسیدن به بهترین وضعیت، بدن انسان نیاز دارد برخی مواد را از جهان بیرون دریافت کند. این مواد، ریزمغذیها و درشت مغذیها نامیده میشوند. بدن به میزان کمتری از ریز مغذیها، نسبت به درشت مغذیها نیاز دارد. کمبود هر کدام از این مواد در بدن باعث مختل شدن بخشی از فرایند ترمیم و بازسازی بدن میشود.
ریزمغذیهای مورد نیاز بدن
- ویتامینها: ویتامینهای موجود در ماهی ( ویتامین K، ویتامین E، ویتامین D، ویتامین A)از گروه ویتامینهای محلول در چربی هستند که وظایف تشکیل استخوان، کمک به فرایند لخته شدن خون، فعالیت به عنوان آنتی اکسیدان و کمک به فرایند دیدن را بر عهده دارند.
- مواد معدنی: مهمترین مواد معدنی موجود در ماهی کلسیم و منیزیم هستند که به انتقال تکانههای عصبی بدن، استحکام دندانها و استخوانها، عملکرد صحیح ماهیچههایی مثل قلب و همچنین جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 کمک میکنند.
درشت مغذیهای مورد نیاز بدن
- پروتئین: به طور متوسط 16 درصد از بدن هر انسان از پروتئین تشکیل شده؛ چرا که هرکدام از سلولهای بدن، برای عملکرد صحیح و ساختن بلوکهای سازنده به پروتئین احتیاج دارند. پروتئینها همچنین به عنوان منبعی برای سوخت بافتها و سلولها استفاده میشوند و به تشکیل هورمونها و رشد ماهیچه و استخوانها کمک میکنند.
- چربی: هر فرد سالمی برای حفظ انرژی بدن، کمک به جذب ویتامینها و پروتئینها، کمک به حرکت ماهیچهها، تولید هورمونها و تعادل قند خون به چربیهای سالم نیاز دارد. پیشنهاد میکنیم برای شناختن بیشتر این چربیهای مفید که چربیهای غیر اشباع نام دارند؛ مقاله “چربی غیر اشباع در چه مواد غذایی وجود دارد؟” را مطالعه کنید.
- کربوهیدراتها: کربوهیدراتها از سیستم عصبی بدن محافظت میکنند و انرژی مورد نیاز سلولها و بافتها را تامین میکنند. اما این مواد مفید، در صورتی که بیشاز حد مصرف شوند؛ میتوانند موجب افزایش وزن باشند. معمولا ماهیها فاقد کربوهیدرات هستند. به همین علت کسانی که تصمیم به لاغر شدن دارند؛ انواع ماهی را در برنامه غذایی خود جای میدهند.
- آب: ضروری بودن آب برای بدن انسان بر هیچ کسی پوشیده نیست. بیش از 62 درصد بدن انسان را آب تشکیل میدهد و طبیعی است که بدن در صورت کمآبی، درگیر مخاطراتی مثل خستگی بیش از حد، یبوست، باقی ماندن سموم در بدن و نرسیدن ریزمغذیها به سلولهای پوستی میشود.
کدام مواد مغذی؟ کدام ماهی؟
کمی دقیقتر به جواب این سوال میپردازیم. هر ماهی در برخی مواد مغذی اولویت بالاتری دارند. مثلا ارزش غذایی ماهی قزل آلا بیشتر به خاصر میزان پروتئین و کلسیم آن است در حالیکه ماهی سی بس به میزان قابل توجهی(بیش از ده برابر قزل آلا) ویتامین A دارد. میزان منیزیم در ماهی سی بس و هامور بیش از سایر ماهی هاست و از سوی دیگر ماهی حلوا چربترین ماهی بین موارد مقایسه شده است.
کدام ماهی پروتئین بیشتری دارد؟ قزل آلا
بعد از قزل آلا ماهی های هامور و حلوا از از پروتئین بالایی برخوردارند
کدام ماهی ویتامین A بیشتری دارد؟ ماهی سی بس
ماهی هامور بعد از سی بس رتبه دوم ویتامین A را در مقایسه ای که ما انجام داده ایم به خود اختصاص داده است
کدام ماهی کلسیم بیشتری دارد؟ قزل آلا
ماهی های سی بس و هامور از نظر میزان کلسیم پس از قزل آلا رتبه دوم را دارند.
کدام ماهی پر کالری تر است؟ حلوا و قزل آلا
کدام ماهی منیزیم بالاتری دارد؟ سی بس
ماهی هامور پس از ماهی سی بس از بیشترین میزان منیزیم را دارد و از نظر میزان منیزیم ماهی قرل آلا رتبه آخر را دارد.
کدام ماهی چربتر است؟حلوا
ماهی حلوا پر چربترین و ماهی هامور کم چربترین ماهی در این مقایسه بوده است و ماهی های سی بس و سفید به عنوان ماهی های نیم چرب که برای اکثر رژیم ها مناسب است شناخته شده اند.
جدول ارزش غذایی ماهی ها
حالا که با عملکرد و میزان اهمیت انواع مواد مغذی برای بدن آشنا شدیم؛ به بررسی جدول ارزش غذایی تعدادی از ماهیهای پرطرفدار سفرههای ایرانی در مقیاس 100 گرم میپردازیم. در این جدول برخی از مواد مغذی ماهیهای سی بس، هامور، حلوا، شیر، قزلآلا و ماهی سفید را مقایسه خواهیم کرد.
نکته: برای اندازهگیری برخی از ویتامینها از یکای بینالمللی( IU) استفاده میشود.
ماهی سی بس | ماهی هامور | ماهی حلوا | ماهی شیر | ماهی قزلآلا | ماهی سفید | |
کالری | 92.3 کیلو کالری | 118 کیلو کالری | 187 کیلو کالری | 139 کیلو کالری | 190 کیلو کالری | 134 کیلو کالری |
پروتئین | 12.1 گرم | 24.8 گرم | 22.1 گرم | 19.2 گرم | 26.6 گرم | 19 گرم |
چربی | 4.7 گرم | 1.3 گرم | 10.2 گرم | 6.3 گرم | 8.4 گرم | 5.8 گرم |
کلسیم | 28 میلی گرم | 21 میلی گرم | 28 میلی گرم | 11 میلی گرم | 55 میلی گرم | 26 میلی گرم |
منیزیم | 41 میلی گرم | 37 میلی گرم | 32 میلی گرم | 33 میلی گرم | 22 میلی گرم | 33 میلی گرم |
ویتامین A | 154 IU | 143 IU | 109 IU | 25.7 IU | 12.5 IU | 23.7IU |
خرید ماهی بر اساس ارزش غذایی
بخش زیادی از مناطق مرکزی ایران از دریا و رودخانه دور هستند و این باعث شده که غذاهایی که با ماهی درست میشوند؛ در حافظه تاریخی سفرههای ما کمرنگتر از بقیه غذاها باشند. همین، دلیلی است برای اینکه ذائقه ما ایرانیها با گونههای مختلف ماهی یا با غذاهای دریایی کمی غریبه باشد. اما هیچ وقت برای شروع دیر نیست. حالا با پیشرفت تکنولوژی، بازارهای ماهی متنوعی در قسمتهای مختلف کشور تاسیس شده و دسترسی و انواع مختلف ماهی بسیار راحت است. علاوه بر این انواع روشهای جدید خرید، مثل خرید آنلاین ماهی، کمک میکند تا هر نوع ماهی که باب میلتان هست را در کوتاهترین زمان و در تازهترین حالت ممکن درب منزل تحویل بگیرید.
اما طعم ماهی و ذائقه افراد، تنها یکی از فاکتورهای انتخاب ماهی است. مسالهای که شاید کمتر مورد توجه قرار بگیرد، ارزش غذایی ماهیهای مختلف است. بدن هر شخص، با توجه به سن و شرایط جسمانی به مجموعهای از مواد غذایی نیاز دارد. طبیعتا این نیاز در هر شخص متفاوت است و در نتیجه، برای پیشنهاد دادن ماهی یا هر نوع ماده غذایی دیگر، دستورالعمل خاصی وجود ندارد. ماهی سی بس یکی از ماهیهایی است که به تازگی وارد بازار ماهیفروشهای ایرانی شده و کم کم جایگاه خود را در میان سفرهها پیدا کرده. یکی از مهمترین دلایل انتخاب این ماهی، بدون بو و بدون تیغ بودن آن است. اما اگر بخواهیم ماهی سی بس را بر اساس جدول ارزش غذایی در سفره قرار دهیم؛ کم کالری بودن آن نسبت به سایر ماهیهای ذکر شده، یکی از مهمترین عواملی است که به کنترل متابولیسم کمک میکند و در نتیجه گزینه مناسبی برای قرار گرفتن در فهرست غذاهای مناسب سبک زندگی سالم است. علاوه بر این، ماهی سی بس، حاوی میزان قابل توجهی از اسیدهای چرب امگا 3 است(274 mg) و میتواند عنوان دارنده یکی از بالاترین میزانهای این ماده مفید را به خود اختصاص دهد. اطلاع داشتن از جدول ارزش غذایی هر نوع ماهی، به شما در خرید راحتتر ماهی کمک خواهد کرد. اینبار وقتی به بازار ماهی سر زدید؛ بد نیست نگاهی به جدول ارزش غذایی ماهی مورد علاقهتان بیندازید.
سوال اول
توضیح اول
سوال دوم
توضیح دوم