لب کلام
سلامتی بدن تا حد زیادی به عملکرد صحیح قلب بستگی دارد. نارسایی‌های قلبی و در مواردی سکته قلبی و مرگ، در پی نامنظم بودن ضربان قلب اتفاق می افتد. سوال اصلی اینجاست که چه کنیم تا ضربان قلب منظمی داشته باشیم؟ نامنظم بودن ضربان قلب در بسیاری مواقع کوتاه مدت است و علامت خاصی ندارد؛ به همین دلیل در این مورد هم پیشگیری از درمان نتیجه بهتری خواهد داشت. یک راه پیشگیرانه مناسب برای تنظیم ضربان قلب، مصرف ماهی در برنامه غذایی است.
برای آشنایی بیشتر با اختلال آریتمی قلبی و راه‌های پیشگیری آن از طریق برنامه غذایی در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
آریتمی یا خروج از ضرباهنگ سلامت؟
ضرباهنگ سلامت
آریتمی، یک واژه یونانی است که معنای خارج شدن از نظم را القا می‌کند. پیشوند “آ” در این کلمه به معنای از دست دادن و فقدان است و ریتم هم معنای ضرب آهنگ دارد. فرایند انقباض و انبساط بطن و دهلیز قلب به منظور رساندن خون و اکسیژن به اندام‌های بدن، ضربان قلب را تشکیل می‌دهد. وقتی از آریتمی قلبی صحبت می‌کنیم؛ به از بین رفتن ریتم زندگی‌بخش قلب انسان و مختل شدن سرعت ضربان قلب اشاره می‌کنیم. زمانی که سرعت ضربان قلب بیشتر از حد معمول (60 تا 100 ضربان در هر دقیقه) باشد به آن تاکی کاردی و در صورتی که ضربان قلب کم‌تر از حالت عادی باشد به آن برادی کاردی می‌گویند.
چرا گاهی قلبمان فالش می‌نوازد؟
آریتمی قلبی گاهی به دلایل ارثی و ژنتیکی ایجاد می‌شود اما در مواردی، بیماری‌ها و اختلالاتی مثل دیابت، بالا بودن فشار خون، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و یا نارسایی یکی از دریچه‌های قلب، باعث بر هم خوردن ریتم تپش قلب می‌شود. اما حتی گاهی که فرد به این بیماری‌ها یا اختلالات زمینه‌ای دچار نباشد، شیوه‌هایی از زندگی مثل نوشیدن بیش از حد الکل، تنش و اضطراب زیاد، کشیدن سیگار یا مصرف مواد مخدر می‌تواند از دلایل بر هم خوردن نظم ضربان قلب باشد. چربی دور قلب هم یکی از عارضه‌هایی است که افراد پشت میز نشین یا کم تحرک را درگیر می‌کند. ایست قلبی که یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر است؛ بر اثر آریتمی قلبی رخ می‌دهد.
یک نکته‌ی انحرافی که باید بدانید
گاهی وقتها ضربان بالای قلب، افراد را نگران می‌کند در حالی که این موضوع می‌تواند هیچ ارتباطی با خود قلب نداشته باشد. به عنوان مثال یکی از دلایلی که ضربان قلب را به شدت بالا می‌برد کم خونی است. کم خونی منجر به کاهش اکسیژن رسانی به اندامها می شود؛ بنابراین افزایش ضربان قلب یک مکانیزم جبرانی برای تامین این اکسیژن خواهد بود. رژیم غذایی مناسبت و استفاده از داروهای مکمل این مشکل را به سادگی رفع می کند.
مهمترین علائم آریتمی قلبی
در مواردی که اختلال در ضربان قلب خفیف است؛ آریتمی قلبی نشانه خاصی ندارد و تنها با نوار قلب قابل تشخیص است. به همین دلیل مراجعه منظم به دکتر و کنترل ضربان قلب، به ویژه برای کسانی که به صورت ژنتیکی سابقه این اختلال را دارند؛ ضروری است. در موارد جدی‌تر، ضربان سریع قلب یا تاکی کاردی باعث بروز نشانه‌هایی مثل از حال رفتن ناگهانی، احساس درد در قفسه سینه، سرگیجه و نفس تنگی می‌شود. و زمانی که فرد به برادی کاردی دچار باشد؛ علائمی مثل عدم تمرکز و سرگیجه، گیجی، تعریق بیش از حد و ناتوانی در انجام فعالیت‌های ورزشی در او به وجود می‌آید.
روش‌های تنظیم ضربان قلب
روش‌های تنظیم ضربان قلب
در برخی موارد، زمانی که نظم ضربان قلب تا حدودی از بین می‌رود؛ تغییر سبک زندگی و از بین بردن عامل برهم‌زننده نظم می‌تواند کارساز باشد و ریتم منظم را به این ماهیچه حیاتی بازگرداند. اما در موارد حاد، بی توجهی و دست کم گرفتن نامنظم بودن ضربان قلب می‌تواند باعث مرگ شود و در شروع این موارد، مراجعه به دکتر و انجام درمان‌های مورد نیاز ضروری است. اما مثل هر بیماری دیگری، پیشگیری از آریتمی قلبی راه‌حل‌های ساده‌تری نسبت به درمان آن دارد و طبیعی‌ترین راه پیشگیری، داشتن برنامه غذایی و سبک زندگی سالم است.
معرفی یک رژیم غذایی دوستدار قلب!
خبر بد این‌که تنظیم یک برنامه غذایی سالم فرمول و دستورالعمل مشخصی ندارد. بدن هر انسان، جهانی از ویژگی‌های منحصر به فرد است و تنظیم یک برنامه غذایی مناسب، شناخت کاملی از ویژگی‌های بدن و کمبودهای آن را می‌طلبد. اما مواد غذایی وجود دارند که در سلامت قلب و عملکرد آن نقش اساسی دارند:
یک رژیم غذایی دوستدار قلب
حرف آخر را اول بخوانید: اضافه کردن غذاهای دریایی به ویژه ماهی به برنامه غذایی، تاثیر زیادی در سلامت قلب دارد و منظم بودن و تداوم مصرف ماهی، می‌تواند از بروز آریتمی قلبی جلوگیری کند.
رژیم کم نمک، دوستدار قلب: پرهیز از غذاهای پر نمک یکی از اساسی‌ترین اقدامات در جهت تنظیم یک برنامه غذایی دوستدار قلب است. سدیم کلرید در بدن نقش انجام فعالیت‌های الکتریکی را بر عهده دارد. زمانی که حجم زیادی نمک وارد بدن و سپس خون شود؛ بدن با فشار زیادی به جابه‌جایی بارهای الکتریکی می‌پردازد و این فشار زیاد می‌تواند روی قلب تاثیر بگذارد.
به قلبمان زخم نزنیم: غذاهایی که به خاطر چربی زیاد، موجب چاق شدن می‌شوند؛ می‌توانند آسیب زیادی به قلب وارد کنند. با اضافه وزن، فشار زیادی به محفظه پمپاژ قلب وارد می‌شود و این فشار باعث افزایش حجم و در نهایت زخم شدن دهلیز قلب می‌شود و این مساله روی تنظیم ضربان قلب تاثیرگذار است.
حبوبات و دانه‌ها به کمک قلب می آیند: مصرف فیبر در برنامه غذایی می‌تواند به صورت غیر مستقیم بر سلامت قلب تاثیرگذار باشد. مواد غذایی حاوی فیبر در وهله اول به فرد احساس سیری می‌دهند و در نتیجه از چاقی جلوگیری می‌کنند. در مرحله بعدی، فیبر می‌تواند کلسترول مضر موجود در رگ‌ها را از بین ببرد و این به تنظیم ضربان قلب کمک می‌کند. از جمله خوراکی‌های دارای فیبر بالا می‌توان به عدس، لوبیا سفید، خرما، گردو، بادام و سبوس جو دو سر اشاره کرد.
پروبیوتیک‌های مفید: وجود مواد حاوی پروبیوتیک در برنامه غذایی می‌تواند از طریق احیای باکتری‌های مفید روده، کم کردن میزان تری گلیسرید خون و همچنین کاهش فشارخون بر ضربان قلب تاثیر بگذارد. مواد غذایی مثل ماست، دوغ، انواع پنیر، انواع ترشی و هندوانه از خوراکی‌های حاوی پروبیوتیک هستند.
شکلات تلخ در شریان‌ها: اضافه کردن آنتی اکسیدان‌ها به برنامه غذایی را دست کم نگیرید. آنتی اکسیدان‌ها مواد زائدی که در دیواره شریان‌ها رسوب می‌کند را از بین می‌برند و از این طریق، از متلاشی شدن سرخ‌رگ‌ها جلوگیری می‌کنند. پارگی سرخ‌رگ، یکی از خطرناک‌ترین عوارض آریتمی قلبی است. آنتی اکسیدان در مواد غذایی مثل زردچوبه، شکلات تلخ، چای سبز، اسفناج، لوبیا، کلم قرمز و توت فرنگی یافت می‌شود.
کافئین به میزان کافی: مصرف قهوه و چای باعث افزایش موقت ضربان قلب می‌شود. طبیعی است که استفاده بیش از حد کافئین در برنامه غذایی می‌تواند در طولانی مدت بر ضربان قلب تاثیرگذار باشد.
نقش مصرف ماهی در تنظیم ضربان قلب
نقش مصرف ماهی در تنظیم ضربان قلب
هرچند گوشت ماهی، معمولا در دسته گوشت‌های چرب محسوب می‌شود؛ اما چربی اشباع شده موجود در ماهی با دیگر گوشت‌ها متفاوت است و این تفاوت، مهمترین عامل تاثیر مصرف ماهی بر ضربان قلب است. چربی‌های اشباع نشده می‌توانند در دیواره رگ‌ها رسوب کنند و فرایند خون‌رسانی به قلب را دچار مشکل کنند. هرگاه خون، با سرعت و حجم مناسب به قلب نرسد، امکان بروز اختلال در ضربان قلب زیاد می‌شود. اما گوشت ماهی نه تنها چنین عارضه‌ای به همراه ندارد؛ بلکه در مواردی، راز بهبود بیماران قلبی با مصرف منظم ماهی تشخیص داده می‌شود.
امگا 3 که در ماهی به میزان فراوان یافت می‌شود می‌تواند از لخته شدن خون و چسبیدن پلاکت‌های خون به دیواره رگ‌ها جلوگیری کند. یکی از ماهی‌هایی که بیشترین میزان امگا 3 را دارد؛ ماهی سی بس یا باراموندی است. این ماهی به خاطر نسبت چربی به امگا 3 یکی از سالم‌ترین ماهی‌هایی است که می‌توانید برای برنامه غذایی دوستدار قلب انتخاب کنید و از طریق آن به تنظیم ضربان قلب کمک کنید.
اما فراموش نکنید برای داشتن قلب سالم، نیاز به مجموعه‌ای از رفتارهای سالم دارید که نوع غذای مصرفی تنها یکی از آن‌هاست.
