لب کلام
آسم
نام بیماری آسم، در کلمه‌ی یونانی آسما به معنی نفس نفس زدن است و در واقع به یکی از علائم این بیماری اشاره میکند. از دیگر علائم این بیماری، سرفه کردن، خس خس و اختلال در تنفس است. آسم در اثر ایجاد التهاب در مجاری تنفسی ایجاد می‌شود و علت بروز آن، عوامل ژنتیکی و محیطی به طور هم‌زمان است. این بیماری به گروه سنی خاصی تعلق ندارد و می‌تواند حتی کودکان را درگیر خود کند. در مطلب پیش رو با آسم کودکان و راه‌های پیشگیری و شناسایی آن آشنا خواهیم شد. مواد غذایی مصرفی در هر خانواده می‌تواند در بروز یا درمان بیماری‌های مختلف از جمله آسم کودکان تاثیرگذار باشد. در این مطلب علاوه بر بررسی این موارد به طور ویژه با تاثیر مصرف ماهی در درمان آسم کودکان آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
آسم کودکان چیست؟
آسم کودکان
در آسم کودکان، ماهیچه‌های اطراف مجاری دستگاه تنفسی تنگ می‌شود، مخاط غلیظ‌تر و در نهایت راه ورود و خروج اکسیژن بسته می‌شود. آسم کودکان به سه دسته آسم خفیف، شدید و مزمن تقسیم می‌شود. آسم خفیف که معمولا بعد از یک دوره‌ی سرماخوردگی ایجاد می‌شود، با مصرف داروهای مورد نیاز هنگام سرماخوردگی به راحتی مداوا می‌شود. آسم شدید اما کودک را دچار حمله‌های آسمی میکند. در حمله‌های آسمی، کودک دچار سرفه‌های شدید و دشواری در فرایند تنفس می‌شود. این حمله‌ها در آسم شدید تعداد کم و شدت زیادی دارند ولی در آسم مزمن، علاوه بر شدت، تعداد دفعات حمله آسمی هم بیشتر است.
کودکان مبتلا به آسم مستعد چه بیماری‌های دیگری هستند؟
آسم کودکان می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مزمن جسمی و حتی روحی در کودکان بشود. آسم در کودکان باعث اختلال در عملکرد ریه و کم شدن ظرفیت آن می‌شود و سرفه‌های شدید، فعالیت‌های روزانه کودک مثل بازی کردن، مدرسه رفتن و حتی خواب را مختل میکند. تفاوت با سایر کودکان می‌تواند در روحیه کودک تاثیرگذار باشد و کمبود خواب، به مرور زمان باعث خستگی بیش از حد و اختلال در تمرکز کردن خواهد شد. دیابت، بالا رفتن فشار خون و اضافه وزن، از دیگر عوارض ابتلای کودک به آسم هستند.
با توجه به عوارض ناخوشایند آسم کودکان، شناسایی و تشخیص این بیماری توسط والدین ضروری است.
تنفس سریع نوزادان هنگام شیر خوردن،
صدای خس خس یا سوت کشیدن هنگام بازدم،
سیاه شدن زیر چشم
و تاخیر در بهبود بیماری‌هایی که به دستگاه تنفسی مربوط هستند
از علائم آسم نوزادان و کودکان شناخته می‌شوند.
علاوه بر این، کودکان مبتلا به آسم، صبح زود، هنگام خواب، در مجاورت هوای سرد و هنگام انجام فعالیت‌های بدنی دچار سرفه‌های شدید می‌شوند. در موارد ابتلا به آسم مزمن، کودک با نفس کشیدن در قفسه سینه خود احساس درد میکند و شکم و پهلوها به سمت داخل کشیده می‌شود. علاوه بر این حمله‌های آسمی با تعریق زیاد، بالا رفتن ضربان قلب و تیره شدن لب‌ها همراه هستند. در برخی موارد، در تشخیص‌های خانگی، آسم کودکان و آلرژی به خاطر نشانه‌های مشابه باهم اشتباه گرفته می‌شوند و این مساله در تعیین نوع درمان و داروهای مورد نیاز بسیار مهم است. در مواردی که آلرژی مشکل کودک است؛ کودک دچار عارضه‌هایی مرتبط با چشم و بینی مثل آبریزش خواهد شد که این موارد در آسم دیده نمی‌شود. در هر صورت مراجعه به پزشک اولین و درست‌ترین روش تشخیص آسم کودکان است.
راه‌های پیشگیری از آسم کودکان
راه‌های پیشگیری از آسم کودکان
به جز ریشه‌های ژنتیکی، آسم کودکان می‌تواند ریشه در دوره جنینی داشته باشد و شیوه زندگی مادر، در ابتلای کودک به آسم نقش اساسی دارد.
- در صورت داشتن سابقه بیماری‌های آلرژیک در خانواده، حتما این موضوع را با پزشک کودک مطرح کنید.
- مادرانی که در دوره بارداری سیگار مصرف می‌کنند یا حتی در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند احتمال ابتلای نوزادان خود به آسم را بیشتر می‌کنند.
- قرار دادن ماهی در برنامه غذایی مادران باردار، به خاطر وجود امگا 3 زیاد در ماهی، احتمال بروز آسم در نوزاد را کم میکند. درباره مصرف ماهی در دوره بارداری نظرات مختلفی وجود دارد که برای اطلاع از آن پیشنهاد می‌کنیم مطلب “ماهی برای افراد باردار؛ بله یا خیر؟” را مطالعه کنید.
- شیر مادر حاوی پادتن یا آنتی بادی است که کودک را در برابر ابتلا به آسم مقاوم میکند. در نتیجه برای مادرانی که امکان شیر دادن به فرزندان خود را دارند، استفاده از شیر خشک توصیه نمی‌شود.
- بدیهی است که سیستم ایمنی بدن نوزاد و کودک نسبت به بیماری‌ها حساس‌تر است. بنابرین از افرادی که به بیماری‌های ویروسی و عفونی مثل سرماخوردگی یا برونشیت مبتلا هستند دوری کنید. چرا که مبتلا شدن کودک یا نوزاد به این بیماری‌ها می‌تواند زمینه‌ای برای بروز آسم باشد.
- تا حد امکان با رعایت نکات بهداشتی، کودک و نوزاد را در معرض گرد و خاک، هیره و دود قرار ندهید.
- استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌گیر، می‌تواند احتمال بروز آسم در اثر کپک‌های تحریک کننده ریه را کم کند.
- اضافه وزن یکی از عوامل بروز آسم کودکان است. تجمع چربی در اطراف دستگاه تنفسی باعث سخت شدن فرایند تنفس می‌شود. به جز فعالیت و ورزش، قرار دادن خوراکی‌های حاوی چربی اشباع نشده مثل ماهی در برنامه غذایی، علاوه بر جلوگیری از اضافه وزن، به فرایند کم کردن وزن هم کمک میکند.
خوردن ماهی چطور به بهبود آسم کمک میکند؟
خوردن ماهی چطور به بهبود آسم کمک میکند
مواد غذایی به تنهایی نمی‌توانند برای درمان آسم کودکان موثر باشند. اما یک برنامه غذایی سالم می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن مادر و کودک کمک کند و بدن را در برابر ابتلا به بیماری‌های تنفسی مقاوم سازد. غذاهای دریایی یکی از بهترین گزینه‌ها برای برنامه غذایی با هدف تقویت سیستم ایمنی بدن هستند. چرا که:
- امگا 3 موجود در ماهی، مثل همیشه قهرمانانه به مبارزه با بیماری‌ها می‌شتابد. امگا 3 علاوه بر کنترل آسم خفیف، در صورت استفاده مداوم می‌تواند باعث کاهش علائم آسم‌هایی شدید و مزمن بشود. یکی از ماهی‌هایی که بیشترین میزان امگا 3 را بین انواع مختلف ماهی دارد، ماهی سی بس است.
- یکی از آثار ویتامین D بر بدن، تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان است که می‌تواند آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر آسم را کم‌ترکند.
- ویتامین E یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که به خاطر خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی خود برای آسم مفید است و به کم شدن شدت آن کمک میکند. ماهی و دیگر غذاهای دریایی یکی از منابع غنی ویتامین E در میان خوراکی‌ها هستند.
- قرار دادن ماهی در برنامه غذایی کودکان مبتلا به اضافه وزن، به افزایش متابولیسم بدن این کودکان کمک میکند. وجود چربی‌های اشباع نشده در غذاهای دریایی به ویژه ماهی باعث کاهش وزن می‌شود. البته در میان ماهی‌ها هم انتخاب‌های متفاوتی بر اساس جدول ارزش غذایی آن‌ها وجود دارد. یکی از معیارهای خرید ماهی مناسب کالری انواع ماهی‌ها است.
- ویتامین B6 می‌تواند باعث کم شدن حمله‌های آسمی در افراد بشود و این به دلیل تاثیر مثبت گروه ویتامین B بر سیستم ایمنی بدن است. این ویتامین در انواع ماهی به میزانی برابر نیاز مصرف روزانه بدن وجود دارد.
فواید و تاثیرات مثبت مصرف ماهی در درمان آسم کودکان
